Top Secret

Top Secret – najstarsze polskie pismo o grach, wydawane w latach 1990-1996 i 2002-2003. Początkowo dwumiesięcznik, a od sierpnia 1993 roku miesięcznik. Czasopismo stworzone zostało przez ekipę redagującą kącik o grach w Bajtku, w składzie: Marcin [Martinez] Przasnyski, Waldemar [Pegaz Ass] Nowak, Łukasz [Luke] Czekajewski i Marek Czarkowski. Warto nadmienić, że Bajtek i Top Secret miały tego samego wydawcę, a ich redakcje mieściły się w tym samym budynku. Jeszcze przed ukazaniem się premierowego numeru, w kwietniu 1990 roku w kioskach pojawił się Numer Specjalny Bajtka: Top Secret, traktowany niekiedy jako zerowy numer Top Secret. Oficjalny, pierwszy numer pisma ukazał się jesienią 1990 r. Na 32 kolorowych stronach znalazły się opisy 16 gier, mapy, publicystyka oraz przyszłe rubryki stałe, jak Lista Przebojów, Tips&Tricks, High Score, Video czy The Nieśmiertelnies. Platformami, na których opisywano gry były mikrokomputery 8- (Atari, Spectrum, Commodore, Amstrad) i 16-bitowe (IBM PC, Amiga, Atari ST).

Stutysięczny nakład pierwszego i kolejnych numerów rozchodził się błyskawicznie. Sukces Top Secret był niezaprzeczalny i potwierdził olbrzymie zapotrzebowanie na opisy, mapy i solucje (czyli to, do czego czytelnicy nie mieli dostępu korzystając przeważnie z pirackich wersji gier), a także chęć fanów do stworzenia skupionej wokół magazynu społeczności (co odzwierciedlały stosy listów przychodzących do redakcji). Brak realnej konkurencji sprawił, że przymykano oko na wpadki i niedociągnięcia pioniera branży. A było ich niemało. Irytowały przede wszystkim opóźnienia w wydawaniu kolejnych numerów, opisywanie starych, nawet 5-letnich tytułów, duży nieporęczny format magazynu, słabej jakości papier i rozmazane zdjęcia. W niczym to nie umniejszało jednak popularności Top Secret, tym bardziej, że autorzy zdawali sobie sprawę z jego niedoskonałości i starali się niwelować je w kolejnych numerach. Kulminacja zmian nadeszła wraz z TS 9 (luty/marzec 1992). Rewolucja dotknęła szaty graficznej, przygotowanej przez Pegaz Ass-a, formatu pisma i metryczek gier. O dalszych zmianach można było dowiedzieć się z lektury Wstępu. Numer 9 okazał się być jednocześnie ostatnim, przygotowanym przez Marcina Przasnyskiego i Waldemara Nowaka. Obaj liderzy wraz z większą częścią redakcji opuścili Top Secret, by, jak napisano: „skończyć studia i uporządkować swoje sprawy osobiste”. Co to naprawdę oznaczało, czytelnicy przekonali się rok później, gdy na rynku ukazał się Secret Service.

Top Secret przeżywał trudne chwile. Praktycznie z dnia na dzień utracił swoich redaktorów (i, jak niesie plotka, część materiałów, które zabrali ze sobą), a tym samym rację bytu. Do ratowania tytułu w kwietniu 1992 r. został oddelegowany Marcin [Borek] Borkowski, szef klanu IBM w Bajtku. Borek został p.o. redaktora naczelnego Top Secret i praktycznie w pojedynkę, z dużym opóźnieniem przygotował TS 10 (maj/czerwiec 1992). Aby ukryć fakt braków kadrowych, swoje teksty podpisywał różnymi pseudonimami (Brat Marcin, Profesor Dżemik, Kopalny), a w stopce redakcyjnej zamiast nazwisk autorów napisał po prostu „Zepsół”. Część materiałów została użyczona przez inne magazyny, wchodzące w skład Spółdzielni Bajtek (Bajtek, Commodore & Amiga.) Przy okazji numeru 10 pisma powstał też całkiem nowy layout (z „kwadratowym” formatem), który utrzymał się do końca 1993 roku.

Pismo powoli zatrudniało nowych autorów, tworzyło nowe działy i powiększało objętość. Po uzupełnieniu szeregów przez takie indywidualności, jak Dariusz [Sir Haszak] Michalski, Emil [Emilus] Leszczyński, Aleksy [Alex] Uchański czy Piotr [Gawron] Gawrysiak skończyły się problemy kadrowe. Dzięki specyficznemu poczuciu humoru naczelnego (który przestał być p.o.) i nowych redaktorów Top Secret stał się luźnym, zabawnym, społecznościowym tworem, redagowanym przy dużym udziale czytelników. Widać było, że autorzy tworząc pismo świetnie się bawią. Fani śledzili poczynania Triumwiratu, czytali o perypetiach Kopalnego i Małolaty, a także co miesiąc zastanawiali się, kto za karę będzie musiał kosić trawnik Naczelnego. Sami również nie próżnowali, wspomagając pismo tekstami, wierszykami i rysunkami (miesięcznie do redakcji przychodziło ok. 2 tys. listów). Do dziś wspominane są słynne wojenki pomiędzy posiadaczami różnych komputerów o to, który sprzęt jest lepszy. Wśród antagonistów wyróżniał się szczególnie Krzyś Kubeczko, zapalony miłośnik małego Atari. Jego postać i poglądy stały się integralną częścią historii Top Secret. Niestety, Krzyś zginął tragicznie w wypadku samochodowym w 1999 roku.

Mimo dobrej atmosfery i grupy wiernych fanów Top Secret nie nadążał za zmianami zachodzącymi na rynku prasowym. Konkurencja (jak Secret Service, Świat Gier Komputerowych czy Gambler, a od kwietnia 1996 roku również CD-Action) nie próżnowała, przewyższając Top Secret ilością stron, liczbą artykułów czy oprawą graficzną. W połowie lat 90-tych magazyn przechodził kolejny kryzys. Brak profesjonalnego biura marketingu czy działu reklamy, błędy w zarządzaniu Spółdzielnią „Bajtek”, w końcu upadek Agrobanku, w którym spółdzielnia miała konto – wszystko to wpakowało pismo w kłopoty finansowe. Kolejne numery wydawano z coraz większymi opóźnieniami. Ostatni Top Secret (TS 54) ukazał się jesienią (wrzesień/październik) 1996 r. Wewnątrz znajdowała się zapowiedź kolejnego numeru, w którym miały się pojawić opisy m.in. American Civil War, Olympic Soccer czy nieśmiertelnego Quake’a. Niestety, TS 55 już nie powstał.

Dokładnie sześć lat po upadku Top Secret, w październiku 2002 roku doszło do reaktywacji tytułu. Byli „sikretowcy” w osobach Marcina [Martineza] Przasnyskiego i Aleksa [Alexa] Uchańskiego, pod auspicjami wydawnictwa Axel Springer Polska wskrzesili kultowy tytuł. Gwarantem sukcesu miała być głośna jak na polskie warunki kampania reklamowa (m.in. w telewizji), możny wydawca oraz obecność znanych autorów, jak Dariusz [Sir Haszak] Michalski, Kamil [RooS] Ruszkowski, Krzysztof [Banan] Papliński czy Michał [Elektryczny] Nowakowski. Pierwszy numer nowego Top Secret wzbudził jednak mieszane uczucia czytelników. Z jednej strony widać było profesjonalizm twórców: wpadający w oko layout, interesującą zawartość oraz ciekawy CD z pełną wersją Thief: The Dark Project. Z drugiej strony to nie był już ten sam stary Top Secret, o czym zresztą autorzy lojalnie uprzedzili. Stary humor nie powrócił, czar old-schoolu prysł, nadzieje byłych fanów nie ziściły się. Może dlatego magazyn, mimo wysokiego poziomu merytorycznego, nie osiągnął satysfakcjonującego poziomu sprzedaży. W czwartym numerze nowej edycji (luty 2003) Alex zasygnalizował kryzys, choć nie ogłosił oficjalnie zamknięcia pisma. Mimo to kolejny Top Secret już się nie ukazał.

W maju 2017 roku, przy okazji V edycji Pixel Heaven ukazał się okolicznościowy numer Top Secret, przygotowany przez Marcina [Borka] Borkowskiego i jego „Zepsół”: Marcina [Kaczora] Baryłkę, Bartłomieja [Voyagera] Dramczyka, Kamila [Deana] Dziekanowskiego, Piotra [Gawrona] Gawrysiaka, Emila [Emilusa] Leszczyńskiego, Aleksa [Alexa] Uchańskiego, Dariusza [Sir Haszaka] Michalskiego, Piotra [Ducha Serchii] Mincberga, Rafała [Jetboy’a] Piaska i Piotra [Aragorna] Siennickiego. Szatę graficzną ponownie została opracowana przez Dobrochnę Badorę. Wewnątrz znalazło się większość rubryk, która istniała w ostatnim wydanym przez redakcję Borka numerze, m.in. Jest taktycznie, Czytelnicy nadesłali, BBS, Uniwersytet gracza, Piwem i mieczem i Jest erotycznie. Layout pisma nawiązuje do wydań z 1996 roku, również kolejny, 55 numer jest kontynuacją numeracji z pierwszej edycji.