Marcin Borkowski, [Borek]

Wywiad z Marcinem Borkowskim, przeprowadzony przez Zapach Papieru w grudniu 2020 roku:

– Czy będąc w wojsku założyłeś choć raz mundur?

Byłem w „zetce” czyli służbie zasadniczej, mundur 24/7 (większość czasu moro, zgodnie z regulaminem wyjściowy tylko na służbie i na przepustkach poza jednostką).

– Czy w czasach Top Secret byłeś rozpoznawany na ulicy, proszono Cię o autografy?

Wtedy – bodaj raz, na wakacjach w Rucianym-Nida poznało mnie jakichś dwóch łebków i podbiegli z Top Secretem. Byłem mocno zaskoczony, jakieś jedno czy dwa moje zdjęcia w komiksach się przewinęły, ale generalnie nie wydawało mi się, żebyśmy (my, autorzy TS) byli rozpoznawalni.

– A dzisiaj? Zdarzają się autografy, selfie itd.?

Teraz regularnie, na Pixel Heaven, ale to jest miejsce w którym moja obecność jest dość oczywista i ludzie mnie szukają właśnie po to, żeby sobie zrobić wspólne zdjęcie albo uścisnąć prawicę, więc mało zaskakuje.

– Kiedy prowadziłeś Top Secret, byłeś dużo starszy od większości kolegów z redakcji, nie czułeś dyskomfortu z tego powodu? Nie było dystansu, problemów wynikających z różnicy pokoleniowej, nieporozumień na linii „stary-młody”?

Ja nie czułem, nie wiem do końca jak oni. Ale nigdy mi nie dali żadnych sygnałów, że coś jest nie tak.

– Używałeś wielu pseudonimów: Brat Marcin, Robaquez, Borek. Jakich jeszcze?

Kopalny, Naczelny, Wasz Sysop, Marek Ciężarek, mogły być jeszcze jakieś okazjonalne.

– Kopalny to Twój nick, potem jednak wyewoluował jako „wirtualny” członek redakcji. Z wyglądu i opisów to taki obibok, by nie powiedzieć menel spod budki z piwem. Kto wymyślił jego wizerunek i „historię”?

Kopalny najpierw powstał spontanicznie jako kontrapunkt dla Naczelnego, a potem zaczął żyć własnym życiem. Ja postacie często tworzę mieszając jakieś kawałki ludzi, których znam w rzeczywistości, to nigdy nie są jakieś proste jednoznaczne klucze i odwzorowania, ale wybieram jakieś cechy, to ułatwia utrzymanie spójności postaci. Jak się okazało, że Kopalny wymaga jakiegoś wzorca, zacząłem się opierać na moim koledze z liceum, bardzo inteligentnym gościu, który uwielbiał pozować na troglodytę. Jak już potrzebny był jakiś wizerunek narysował go Wojtek Jabłoński w oparciu o swoje wyobrażenia, okazało się, ze zupełnie przypadkiem wyszła mu całkiem niezła karykatura tego mojego kumpla.

– Czy Małolata w rzeczywistości istniała? 😉

Małolata to już zupełnie swobodna kreacja, bez żadnych wzorców, aczkolwiek pamiętam, co było impulsem do jej wprowadzenia na łamy. Ona się pojawiła po jakimś zimowym wyjeździe, gdzieś napisałem, że Kopalny wrócił z nią z nart na Chopoku czy coś takiego. W tamtym roku rzeczywiście ferie zimowe spędziliśmy na nartach na Słowacji i obserwowałem z dość bliska grupę zajmujących sąsiednie pokoje warszawskich licealistów. Zakochany w Małolacie Kopalny to jakieś pokłosie tego co się między nimi działo, ale beż żadnych konkretów, taka uogólniona synteza, disneyowski Zakochany Kundel.

– Jednym ze znaków rozpoznawczych Top Secret był komiks z redaktorami. Czy robiliście specjalnie sesje zdjęciowe do komiksu, czy fotki były brane z albumów rodzinnych? Kto robił zdjęcia, układał w komiks, wymyślał fabułę?

Bardzo różnie. Pierwotnie komiksy (te głównie rysowane) robił Wojtek Jabłoński (znany raczej z Bajtka), ale zajmowało mu to kupę czasu, więc chociaż go to bawiło nie zawsze był chętny. Fotograficzne były prostsze produkcyjnie i łatwiejsze do szybkiego zaaranżowania. Czasem zdjęcia były wybierane z tego się znalazło pod ręką, przynajmniej raz były zrobione specjalnie do komiksu przez naszego fotografa.

– Jakiego aparatu używaliście?

Nie pamiętam na czym fotograf pracował, świta mi, że mógł to być Nikon, tylko oczywiście na film, nie cyfrowy. Część zdjęć była mojego autorstwa, robione jakimś kupionym w akcie rozpaczy głuptakiem Kodaka.

– Mieliście w szeregach CSL-a, z którego Gambler zrobił w wywiadzie kultowego hackera. Piractwo było powszechne w redakcjach, o czym w końcu zaczyna się mówić. Czy używaliście wyłącznie piratów czy kupowaliście (poza grami otrzymanymi od dystrybutorów) też oryginały? Ile procentowo (szacunkowo) używaliście oryginałów, a ile piratów?

Nie wiem, zresztą to się zmieniało w czasie. Kiedy przejąłem tytuł w Polsce nie było chyba ani jednego poważnego dystrybutora gier, mającego podpisane umowy z zachodnimi wydawcami, więc pirackie kopie były jedyną możliwością. Kiedy wydawaliśmy ostatni numer, na rynku było już kilka firm, które w międzyczasie zdążyły powstać, przekształcić się i połączyć. To zresztą stwarzało inne problemy, pirackie kopie docierały do Polski błyskawicznie, ale gry wydawane były z opóźnieniem, więc i tak żeby być na bieżąco musieliśmy dość regularnie z piratów korzystać. Pamiętam, że w pewnym momencie zrobiliśmy próbę i usiłowaliśmy wydać jeden czy dwa numery w oparciu głównie o legalną ofertę. Nie dało się.

– Top Secret A.D. 2002 roku reaktywowali Twoi byli redakcyjni koledzy: Alex i Martinez. Nie myślałeś wówczas o wsparciu tego projektu? A może były jakieś sugestie z ich strony, żebyś współtworzył zrestartowany tytuł? Mówiłeś kiedyś, że osobiście nie uznajesz TS-a z 2002 roku.

Nigdy nic takiego nie powiedziałem. Martinez miał moje pełne błogosławieństwo, żeby reaktywować TS-a, zresztą przegadałem z nim ten temat – nigdy nie uważałem, żeby moja zgoda była mu potrzebna, to On był ojcem, ja byłem wyłącznie ojczymem, chociaż oczywiście zapytanie mnie było z jego strony miłym (towarzysko i profesjonalnie) gestem. Kiedy wydawaliśmy numer specjalny TS-a na Pixel Heaven pociągnęliśmy „naszą” numerację, bo to był „nasz” TS, a nie próba reaktywacji reaktywowanego. Zresztą reaktywowany też nie skorzystał ze starej numeracji (skorzystał – przyp. red.), żeby nie sprawiać wrażenia kontynuacji. I nie, nie padła żadna oferta z tamtej strony.

– Napisałeś książkę „Odwlekane porządki”, która jest oderwana od branży gier, komputerów, w ogóle Informatyki. Co Cię ugryzło?

Czy Ty mnie właśnie zaszufladkowałeś? Że mi nie wolno, albo nie powinienem? Żyjemy w wolnym kraju, nie będziesz mi mówił o czym mam pisać, nie jesteś moją Matką :p

– Czy masz w dorobku jeszcze jakieś inne wydane / nie wydane książki, piszesz coś teraz lub planujesz napisać?

Wydanego – nic. Napisałem kiedyś kilka opowiadań SF które na szczęście zaginęły, gdzieś w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych rozgrzebałem ale nie skończyłem techno-thrillera. Nie wykluczam że jeszcze do czegoś usiądę, mam kilka pomysłów, ale czy się zmaterializują nie umiem powiedzieć. Gdybym miał kilka miesięcy czasu i święty spokój, pewnie wziąłbym się za pisanie, póki co dzieje się sporo rzeczy które to utrudniają.

– W 2012 roku pojawiła się reedycja Twojej Puszki Pandory, wydana w wersji kolekcjonerskiej (metalowa puszka, kaseta magnetofonowa z grą, instrukcja z autografem). Jak poszła sprzedaż? Zarobiłeś na tym biznesie lepiej niż wtedy, gdy reklamowałeś swoją grę w Bajtku?

Ja z tym nie miałem wiele wspólnego, zresztą jak podobnie z reedycją robioną teraz przez Pixela (właśnie trwa zbiórka na wspieram.to). To znaczy oczywiście w obu przypadkach wszystko odbyło się za moją zgodą i w kontakcie ze mną, ale mój udział w pracach przygotowawczych był znikomy, bardziej sprowadzał się do odpowiadania na pytania techniczne niż do zaangażowania w proces produkcyjny. W obu przypadkach umówiłem się z wydawcami na jakieś niewielkie pieniądze, ale ani dla nich ani dla mnie to nie są kokosy, to są produkcje bardziej symboliczne i nostalgiczne niż komercyjne.

– W 2018 roku wystrzeliłeś z czymś nowym, nietypowym – zagadką detektywistyczną „Pendrive znaleziony w trawie”. Czytając komentarze na Facebooku natrafiłem na opinie, że wiele pendrive’ów było uszkodzonych i nie dało się odczytać. Czy to rzeczywiście była duża skala, która położyła się cieniem na projekt, czy tylko rozdmuchane pojedyncze przypadki? Kiedy druga część „Pendrive’a”?

To był problem z pierwszą serią, rzeczywiście pendrive\’y które kupiłem na początku leciały jak muchy. Tyle, że w pierwszej serii było 20 które rozdałem za darmo. Potem, kiedy już robiłem wersję do sprzedaży, kupiłem kilkaset markowych z dożywotnią gwarancją i u mnie, w procesie produkcyjnym i testach żadne problemy się nie pojawiły, a i nie miałem ani jednej prośby o wymianę. Drugiej części na razie nie planuję, ale szykuję na styczeń wersję na Steama, już nie tylko po polsku ale i po angielsku (teraz będzie się nazywać „The USB Stick Found in the Grass”).

– Podobnie jak jeden z naszych prezydentów masz wykształcenie wyższe niepełne. Nie myślałeś kiedyś (albo nie myślisz) o dokończeniu studiów?

Zupełnie mi to niepotrzebne. W czasach redakcyjnych raz i drugi się nad tym zastanawiałem, teraz to nierealne. Praktycznie musiałbym zacząć od początku – po pierwsze dlatego, że bardzo dużo zapomniałem, po drugie jest dużo zmian w programie studiów, które uniemożliwiają proste przepisanie starych ocen. Zresztą czasem jak słucham ludzi po studiach to się cieszę, że nie mając dyplomu nie muszę się za nich wstydzić.

– Jesteś chemikiem z wykształcenia, często o tym przy różnych okazjach wspominasz. Mam wrażenie, że ta dziedzina od zawsze Cię interesowała. Nie myślałeś, żeby zatrudnić się albo założyć firmę w branży chemicznej?

chembuddy.com.

– Napisałeś grę, którą można nazwać dziś kultową (ukazała się w specjalnej edycji, większość retro graczy o niej słyszało), byłeś rednaczem legendarnego Top Secreta, jesteś jurorem indyków w prestiżowych jam-ach. Czy możesz powiedzieć że gry to Twoje życie?

Nie. Istotna część mojego życia, ale na pewno nie najważniejsza. Nie, żebym umiał powiedzieć, co jest tą najważniejszą.

– Jakby ktoś z kasą zwrócił się dzisiaj do Ciebie z propozycją zebrania starego składu i reaktywowania TS-a (na stałe, nie na jeden numer), zgodziłbyś się?

Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki.

Zapach Papieru, 14 grudzień 2020

PYTANIE BONUSOWE

– Co sądzisz o Zapachu Papieru? Odpowiedź może być krytyczna, byleby szczera 😉

Za mało znam i za mało śledzę, żeby się mądrzyć.