Sega Game Gear – wymiana kondensatorów

Włączasz swoją Segę Game Gear. Co jest!? Na ekranie zamiast obrazu paski, a w głośnikach same trzaski. Zepsuło się. Masz świadomość, że elektronik z ciebie żaden, lutownicę trzymałeś w ręku dwa razy w życiu i nie odróżniasz słowa „kondensator” od „konserwator”. Z westchnieniem otwierasz okno, rzucasz pożegnalne spojrzenie na ukochany sprzęt, robisz głęboki zamach ręką i… stój! Nie śpiesz się! Konsolę da się jeszcze uratować.

Powyższe objawy w przypadku Segi Game Gear oznaczają zazwyczaj padnięcie kondensatorów. Wystarczy je wymienić i konsola będzie jak nowa. Dla ludzi nie mających pojęcia o grzebaniu w bebechach sprzętu oznacza to najczęściej konieczność oddania konsoli w ręce jakiegoś elektronika tudzież „serwisu”. A co, jeśli nie masz pod ręką ani jednego, ani drugiego? Zakasuj rękawy i do roboty.

Próbując naprawić swoją pierwszą Segę jeszcze bardziej ją popsułem. Niestety, internetowym poradnikom, czy to w formie filmików, czy opisów ze zdjęciami, zawsze coś brakuje. Tych paru drobiazgów, praktycznych porad, dla fachowca nieistotnych, dla żółtodzioba bezcennych. Po porażce przemyślałem całą sprawę raz jeszcze, zaplanowałem robotę w szczegółach, wziąłem na warsztat kolejną konsolę i… naprawiłem ją bez problemu! Teraz czas na Ciebie.

Pamiętaj! Do samodzielnej naprawy bierz się tylko wtedy, gdy nie masz komu zlecić naprawy, a alternatywą jest tylko złomowanie konsoli tudzież trzymanie jej w roli zbieracza kurzu na półce.

PRZYGOTOWANIA

Przed przystąpieniem do wymiany kondensatorów przygotuj swoje stanowisko pracy, a więc zaopatrz się w:

• lutownicę – najlepiej z regulowaną temperaturą grotu. W miarę tani, niezły sprzęt tego typu to wydatek rzędu 50-60 zł. Nie zalecam używać lutownicy za 9,99 zł z hipermarketu – długo się nagrzewa, nie masz kontroli nad temperaturą, grot jest kiepskiej jakości i brakuje uchwytu do podtrzymywania lutownicy.
• kondensatory – możesz je zakupić na aukcji lub w sklepie elektronicznym. Do wymiany „grafiki” potrzeba 11 kondensatorów, do „dźwięku” – 5. Cena kompletu powinna nie przekroczyć 20 zł. Kondensatory, które kupisz muszą mieć te same pojemności co oryginalne, ale napięcia już niekoniecznie (jednak dobrze, by były takie same lub ewentualnie wyższe). Również kształty na pewno będą inne. Pamiętaj – im mniejszy kondensator, tym lepiej. Potrzebujesz następujących kondensatorów:

Uwaga! W niektórych wersjach Segi Game Gear jest jeszcze jeden kondensatorek do wymiany o pojemności 10µF 6.3V, oznaczony na płycie głównej numerkiem C11. Ja się z taką płytą główną nie spotkałem.

• drut cynowy, pasta lutownicza – to pierwsze wiadomo po co potrzebne, to drugie przydaje się, żeby strawić stare luty, które nie chcą „puścić”.
• odsysacz – fajny gadżet za kilkanaście złotych, który pozwala usunąć nadmiar cynku z połączenia lub miejsca, gdzie cynk ci skapnie. Przykładasz lutownicę do nadmiaru cynku, stapiasz go, przykładasz odsysacz – „pstryk” i po sprawie.

ROZKRĘCANIE KONSOLI

Narzędzia i materiały przygotowane, czas przystąpić do prac. Aby dobrać się do kondensatorów, wykonaj czynności:

• zabezpiecz ekranik gąbką lub innym miękkim materiałem. W trakcie lutowania będziesz przesuwał konsolę po stole, lepiej więc zabezpieczyć szybkę przed zarysowaniem.

• odwróć konsolę i odkręć sześć krzyżakowych śrubek. Pamiętaj, że dwie z nich znajdują się pod bateriami. Następnie odkręć śrubkę zabezpieczającą o specjalnym kształcie, umiejscowioną nad slotem na kartdridże. Użyj do tego specjalnego klucza BIT 4,5 mm, który na aukcji można kupić za 9,50 zł. Z braku laku możesz zastosować płaski śrubokręt z wypiłowanym środkiem, długą pincetę, cienkie szczypczyki albo nawet plastikową „lufkę” od długopisu, której końcówkę trzeba podgrzać przed nałożeniem na śrubkę. Pamiętaj jednak, że każda niestandardowa metoda może doprowadzić do nieestetycznego obrobienia otworu, w którym siedzi śrubka.

• otwórz konsolę, odłącz trzy wtyczki (nr 17, 18 i 19 na zdjęciu 11) łączące obie połówki i odłóż na razie na bok połówkę z gniazdami na baterie.

WYMIANA „GRAFIKI”

Masz przed sobą połówkę konsoli z odkrytą płytą główną. Połóż ją ekranem do dołu i przystąp do prac:

• zlokalizuj wszystkie kondensatory, które będziesz wymieniał (zdjęcie 12). Po lewej stronie płyty głównej znajduje się 9 sztuk, po prawej – 2 sztuki. Kolejność wymieniania jest dowolna, pamiętaj jednak, żeby nie usuwać zbyt wielu kondensatorów na raz, by ich nie pomylić. Najlepiej usuwaj je pojedynczo i na miejsce usuniętego od razu przylutuj nowy.
• w czasie usuwania starych kondensatorów musisz stopić stare luty, którymi są przymocowane do płytki. Czasem luty nie chcą „puścić”, wtedy posmaruj je odrobiną pasty (topnika), a następnie podgrzej miejsce grotem lutownicy. Po chwili lut powinien ustąpić.

• przed przylutowaniem nowego kondensatora odpowiednio go przygotuj. Musisz dociąć i wyprofilować nóżki tak, by dało się go upchać na niewielkiej przestrzeni płytki. Pamiętaj, że, mając inny kształt niż oryginał, element nie będzie tkwić w tym miejscu, co jego poprzednik. Rekordzistą jest kondensator 68µF 6.3V (nr 2 na zdjęciu 12), który zazwyczaj wygląda jak spora beczułka.
• mimo iż to oczywiste, pamiętaj, żeby nóżkę z minusem na kondensatorze przylutować do miejsca oznaczonego minusem na płycie głównej, a nóżkę z plusem do plusa. Minus na kondensatorze namalowany jest na jego obudowie, ponadto każda minusowa nóżka jest krótsza od plusowej. To najłatwiejszy sposób identyfikacji.

• jeśli nie masz wprawy w lutowaniu to będziesz przeklinał przesuwające, przekręcające się i odpadające kondensatory. Nie przytrzymasz ich, bo w jednym ręku trzymasz lutownicę, a w drugim drut cynkowy. Jak temu zaradzić? Znalazłem prosty, choć bardzo nietechniczny sposób. Po prostu przyklej kondensator do podłoża lub innego podzespołu maleńką kulką plasteliny. Nie zasmaruj tylko plasteliną żadnej ścieżki na płycie głównej! Po przylutowaniu kondensatora możesz plastelinę usunąć kawałkiem wykałaczki.

• szukając miejsca na nowe kondensatory, pod żadnym pozorem nie planuj ich rozmieszczenia na złotych okrągłych blaszkach – trzech małych po lewej i jednej dużej po prawej stronie płyty głównej (oznaczyłem je czerwonymi krzyżykami na zdjęciu 12). To miejsca, do których dociskane są plastikowe tulejki dystansowe z drugiej połówki konsoli. Jeśli umieścisz tu choć kawałek swojego kondensatora, konsoli nie zamkniesz po połączeniu obu połówek.

WYMIANA „DŹWIĘKU”

Podzespoły odpowiedzialne za dźwięk znajdują się w lewym górnym rogu drugiej połówki konsoli. Na wymianę czeka pięć kondensatorów. Wykonaj następujące czynności:

• zostaw baterie w środku obudowy konsoli (ale nie wszystkie, żeby nie było napięcia). Będzie ci wygodniej wymieniać kondensatory, bo konsola będzie cięższa i nie będzie „latała” na boki.
• część kondensatorów ukryta jest pod srebrną blaszką. Odkręć cztery śrubki mocujące i zdejmij ją.

• zlokalizuj kondensatory do wymiany. Umiejscowienie ich pokazuje zdjęcie nr 13.
• w okrągłych kondensatorach, zastosowanych do „dźwięku” prawie nie widać nóżek. Może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie ich odlutować. W takim wypadku pociągnij odrobinę mocniej kondensator, prawdopodobnie się rozpadnie. Nie powinno to dać niepożądanych skutków, po prostu usuń jego kawałki szczypczykami.
• w czasie lutowania nie musisz już zwracać uwagi na różne rodzaje kondensatorów, bo są ich tylko dwa typy. W dalszym jednak ciągu musisz dobrze rozplanować ich położenie, bo są innego kształtu (zazwyczaj większe) niż oryginalne.

PODSUMOWANIE

To tyle. Jeśli wszystkie czynności przeprowadziłeś zgodnie z powyższym opisem, konsola po skręceniu powinna odpalić. Moja odpaliła.

Opracowanie: Avok

Artykuł niepublikowany w prasie o grach.